Paragraaf 9 COVID-19

Openbare orde en veiligheid

• De babbeltrucbijeenkomst voor senioren is vanwege de COVID-19-maatregelen niet doorgegaan. Gezien de doelgroep was ook een digitale bijeenkomst geen optie.

• De tweedaagse “Leerling Alert” op het OBC Huissen is in verband met de COVID-19 maatregelen zowel in maart als november niet doorgegaan.

• Om ondernemers en boeren in het buitengebied bewust te maken van het gevaar om zaken te doen met criminelen, nemen we deel aan het project Stuwdam. Als gevolg van de tweede lockdown hebben we de controle voor een bedrijventerrein in december afgelast.

• De in maart 2020 geplande bijeenkomst voor de ondertekening van de intentieverklaring voor het Keurmerk Veilig Ondernemen bij bedrijventerrein Gendt-Bemmel is door de COVID-19 maatregelen niet doorgegaan.

Handhaving

• Gedurende de zomermaanden zijn coronacoaches ingezet ter controle en voorkoming van samenscholing van groepen jongeren bij het Zwanenbad. Ook werden coronacoaches voorafgaand en tijdens de drukke momenten rondom de feestdagen ingezet. Zij hebben  inwoners op een vriendelijke manier aangesproken en verzocht om de COVID-19 maatregelen na te leven. Na het gesprek ontving men een gadget van de gemeente (rolmaatje). Naast de coaches hebben we ook de boa's ingezet om ervoor te zorgen dat de COVID-19 maatregelen werden nageleefd.

Programma 2 – Verkeer, vervoer en waterstaat

Gemeentelijk mobiliteitsplan (GMP)

• In 2020 is mede door COVID-19 nog niet gestart met de volgende drie studies:

• Verkeersveiligheid rotondes (wordt 2021);
• Tweezijdige ontsluiting Essenpas (Bemmel). In 2021 doen we dit, rekening houdende met plannen van het OBC Bemmel;
• Evaluatie verkeersplan Huissen. Kleine klachten, meldingen en storingen zijn uiteraard wel opgepakt.

Programma 3 – Economie

Bedrijfskavels

• De gerealiseerde verkoop (1,5 ha) bleef achter bij de doelstelling (2,8 ha.), vanwege de onzekerheden in verband met de COVID-19-crisis.

Ondernemersklimaat en dienstverlening aan ondernemers

• Fysieke bijeenkomsten en bedrijfsbezoeken konden niet of nauwelijks plaatsvinden. We hebben  ondernemers waar mogelijk op afstand ondersteund en daarnaast geplande activiteiten op aangepaste wijze doorgang laten vinden.
• We hebben het gemeentelijk “coronaloket” ingericht om vragen van ondernemers over de maatregelen te beantwoorden. Met een helpdesk voor en door ondernemers is verduidelijking gegeven over ondersteuningsregelingen.
• Ter gelegenheid van de ‘Dag van de Ondernemer’ is samen met winkeliersverenigingen en de  Veron een videoboodschap voor ondernemers gemaakt.

De  jaarlijkse bijeenkomst over inkoop en aanbesteding hebben we vervangen door een online variant “de ondernemers-date-weken”.

• We hebben meer terrasruimte bij horeca toegestaan om ondernemers de gelegenheid te bieden om met de geldende beperkingen om te kunnen gaan.

Bedrijventerreinen en winkellocaties

• Het verkrijgen van het Keurmerk Veilig Ondernemen is vanwege de COVID-19-crisis uitgesteld.

Recreatie en toerisme

• 2020 was een vreemd jaar vanwege allerlei beperkingen maar toeristisch hebben meer mensen de zomervakantie in eigen land doorgebracht. Onze campings en in mindere mate ook de winkelcentra hebben daarmee economische nadelen van COVID-19-maatregelen kunnen beperken.
• Fort Pannerden is vanwege COVID-19-maatregelen zeven maanden gesloten geweest voor publiek. Het aantal bezoekers was daar door beperkt (ca. 7.900, dat is een-derde van het aantal  bezoekers in 2019). Door tijdig ingrijpen van de beheerstichting en steunmaatregelen was er desondanks geen exploitatietekort. De toekenning van de nominatie voor de werelderfgoedlijst moest door alle beperkingen worden uitgesteld.

NEXTgarden

• Fysieke evenementen en promotie-activiteiten zoals bijvoorbeeld “kom in de kas” zijn in 2020 gecanceld.

Programma 4 – Onderwijs

Basisonderwijs

• Het afgelopen jaar ontstond er, mede door COVID-19, een sterkere overlegstructuur (frequent overleg en korte lijnen over de noodopvang) tussen kinderopvang, onderwijs en de gemeente .

Diverse bijeenkomsten om te werken aan een versterking van de integrale ondersteuningsstructuur op scholen en de kinderopvang, gingen vanwege COVID-19 niet door. De prioriteit lag bij het aanbieden van thuisonderwijs (digitaal) en het bieden van noodopvang.
Scholen, kinderopvang, Jeugdgezondheidszorg (JGZ) en schoolmaatschappelijk werk werkten nauw samen om kinderen in een kwetsbare thuissituatie in beeld te krijgen en te houden. De leerplichtambtenaar bood in diverse casussen ondersteuning.

• De uitvoering van de doorgaande ontwikkelingslijn en onderwijsachterstandenbeleid stagneerde door COVID-19. Verdere uitvoering vindt plaats in 2021.
  Door COVID-19 gingen de meeste vergaderingen van de werkgroep Doorgaande Ontwikkelingslijn (DOL) en de lokaal educatieve agenda in 2020 niet door. Het bleek lastig om online thema’s te bespreken. Ook waren onze partners erg druk met het uitvoeren van hun basistaak: het bieden van onderwijs en kinderopvang .
• Het basisonderwijs werkte met het sportkennismakingsprogramma ‘Sjors Sportief en Creatief’. Ook werd op enkele basisscholen een sportclinic of naschools programma aangeboden. Door COVID-19 lukte het niet om op 5 scholen een sport- en beweegplan te realiseren.

Onderwijs/educatie en leerlingenvervoer

• Onder leiding van de RMC-coördinator regio Arnhem stelden we regionaal de “Route naar je toekomst, goed op weg naar school en werk - Ondersteuningsprogramma VSV" voor de periode 2021-2024 op, waarin ook een pre-ambule over COVID-19 is opgenomen. De landelijke deadline voor aanmelding van het programma was door COVID-19 verschoven van 1 juli naar 1 oktober. In 2020 werkten we daarom nog met het oude regionale programma voor de bestrijding van schooluitval. De resultaten over 2020 zijn nog niet bekend.

Laaggeletterdheid

• Ondanks de uitdagingen van digitaal lesgeven en begeleiden verzorgden de partners uit het Taalnetwerk een divers educatieaanbod. In de tijden dat lesgeven niet mogelijk was, bleek contact houden erg belangrijk en gewaardeerd.
• Wegens de COVID-19 maatregelen gingen de trainingen herkennen en doorverwijzen bij laaggeletterdheid’ aan de taalvrijwilligers bij SWL en aan onze werk- en inkomensconsulenten en schuldhulpverleners niet door. Geplande trainingen zijn verplaatst naar 2021.

Programma 5 – Sport, cultuur en recreatie

Sport en activering

• We verzorgden vanwege de COVID-19 maatregelen veel ondersteuning richting clubs. Deze ondersteuning bestond onder andere uit informeren, adviseren en het leveren van materialen zoals dranghekken.

(Sport)accommodaties

• In 2020 zijn we gestart met het uitwerken van de pilot Gendt en maakten we voor de kern Huissen een uitwerkingsscenario. De uitrol voor de kern Haalderen stokte door COVID-19, omdat live-bijeenkomsten niet mogelijk waren. We verwachten halverwege 2021 met een voorstel voor de uitrol komen.

Cultuur

• Wij trokken samen op met de Open Academie, die verantwoordelijk is voor het aanbod op de scholen. De Open Academie staat er financieel gezien weer goed voor. In financiële zin leidt de Open Academie geen schade door COVID-19. De uitvoering van de activiteiten is door COVID-19 wel anders.
• Fort Pannerden ontving vanwege de COVID-19 maatregelen een bijdrage voor het opvangen van exploitatietekorten en een kwijtschelding van de huur in de periode van maart t/m december 2020.
• Wij namen deel aan regionale gesprekken over de toekomstige culturele infrastructuur in Gelderland als gevolg van COVID-19 maatregelen.

Bibliotheek

• We zagen het ledenbestand verder teruglopen. Dit ligt in het verlengde van het landelijk gemiddelde en wordt voor een deel veroorzaakt door de veranderende functie van bibliotheken. Ook kan het een nasleep zijn van de tariefsverhoging per 1 januari 2020. Daarnaast heeft COVID-19 dit jaar waarschijnlijk ook effect gehad.

Programma 6 – Sociaal domein

Integraal beleid sociaal domein

• In maart stelde u de kaders voor het beleidsplan sociaal domein vast. Als gevolg van de COVID-19 crisis en de extra werkzaamheden die daaruit voortkwamen, liep het opstellen van het beleidsplan vertraging op. De afronding hiervan stelden we uit naar het tweede kwartaal van 2021.

Gebiedsgericht werken

• Als gevolg van de COVID-19 crisis liep het opstellen van gebiedsagenda’s vertraging op. Vanwege samenhang met de coalities van het nieuwe beleidsplan hebben we deze onderdelen aan elkaar gekoppeld.

WMO 2015

• Veel ontmoetingsplekken werden gesloten als gevolg van de COVID-19 maatregelen. Door de beperkende maatregelen verwachtten we een toename van de eenzaamheid onder mensen. Hier gaan we in 2021 extra in investeren.

Participatie

• Het lukte niet het aantal uitkeringsgerechtigden te verlagen. Door de COVID-19 crisis zagen we ons bestand stijgen. Echter, minder dan we aanvankelijk verwachtten.
• We versterkten in het vierde kwartaal de poortfunctie voor jongeren < 27 door de werkconsulent vaker aan het begin van het proces te plaatsen. We hadden de verwachting dat het aantal jongeren in de uitkering zou stijgen door de COVID-19 maatregelen. We zagen hier slechts een kleine stijging.
• De voortgang van Perspectief op Werk (uitwerking van de regionale strategische arbeidsmarktagenda) stagneerde door COVID-19.

Inkomensregelingen

• Wij voerden in 2020 de TOZO regeling uit om ondernemers extra te ondersteunen gedurende de COVID-19 crisis.
• We intensiveerden onze communicatie over inkomensondersteuning en schuldhulpverlening om inwoners die hard door de COVID-19 crisis geraakt werden actief te informeren over de mogelijkheden.

Jeugd

• Door COVID-19 werd het toezicht op gastouders anders uitgevoerd dan normaal. De GGD hield  gedurende de 1e sluiting van de kinderopvang ‘vinger aan de pols’ en voerde vanaf juni langzaam weer inspecties uit, waarbij onderzoeken bij gastouders niet de hoogste prioriteit hadden. De normen die gelden voor de uitvoering van de wettelijke taken in het verantwoordingsjaar worden versoepeld.
• I.v.m. COVID-19 is het niet gelukt om in 2020 al te onderzoeken of het inzetten van een gedragswetenschapper / POH GGZ Jeugd bij de huisartsen van toegevoegde waarde was.
• We monitorden onze cliënten die in verblijf zaten. We zagen een lichte daling van het aantal jeugdigen met zorgindicatie verblijf en een toename van ambulante zorg. Dit kan mogelijk een eerste effect zijn van het sturen op het verkorten van verblijf en het voorkomen van uithuisplaatsingen. COVID-19 kan echter ook voor deze toename gezorgd hebben.
• Het afgelopen jaar ontstond er, mede door COVID-19, een sterkere overlegstructuur tussen kinderopvang, onderwijs en de gemeente.
• Op 1 juli werd de regionale inkoop jeugd en Wmo afgerond. Door COVID-19 vonden de verificatiegesprekken digitaal plaats. We zetten stevig in op de kwaliteitstoetsing van aanbieders. Dit leidde tot een forse daling van het aantal aanbieders.

Taskforce sociaal domein

• De uitvoering van de maatregelen van de taskforce sociaal domein liep vertraging op als gevolg van de COVID-19 maatregelen.

Leefbaarheid

• Dit jaar startte Lingewaard Doet in verband met COVID-19 pas in september in Doornenburg en Huissen. In totaal werden 4.245 van de 9.830 verstuurde waardecheques gebruikt om initiatieven te ondersteunen (43%). Alle 43 aangemelde initiatieven haalden het streefbedrag op.
• Ondanks de COVID-19 ontstonden nieuwe initiatieven, vooral op het sociale vlak. In elke kern startte minimaal één maatschappelijk initiatief.
• Ondanks de COVID-19 crisis, gebeurde er veel op het gebied van de DOP’s en WOP’s.

Programma 7 – Volksgezondheid en milieu

Publieke gezondheid

• Sinds maart veranderde COVID-19 de prioriteiten. De bestrijding van de pandemie had de hoogste prioriteit. Desondanks lukte het toch om veel van het reguliere programma volksgezondheid uit te voeren, beperkende maatregelen vroegen om aanpassingen.

Riolering en water

• We voerden klimaatgesprekken en haalden informatie op voor onze Lokale Klimaatadaptatie Strategie (LAS). Door COVID-19 is de LAS met het uitvoeringsagenda met een half jaar vertraagd.

Huishoudelijk afval

• De communicatie richtten we in het voorjaar vooral op aanpassingen vanwege de nieuwe inzamelaar en de beperkingen door COVID-19.

Programma 8 – Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Ruimtelijke ordening

• Ondanks beperkingen voor fysieke bijeenkomsten is het participatietraject uitgevoerd. Fysieke activiteiten hebben we in aantal en qua aantal deelnemers beperkt. Daarentegen is meer gebruik gemaakt van het digitale platform voor de omgevingsvisie.

Programma 9 – Bestuur en ondersteuning

COVID-19 heeft ervoor gezorgd dat op het gebied van bedrijfsvoering sommige activiteiten/projecten (tijdelijk) iets anders verliepen. Tegelijk heeft dat ook weer kans geboden om verbeterslagen te maken.
Door de langere periode van continu thuiswerken is de werkdruk voor medewerkers toegenomen. Doordat iedereen thuiswerkte, verliep de afstemming tussen collega's en de omgeving niet optimaal. Hierdoor liepen werkzaamheden vertraging op. Ook werden veel extra uren aan COVID-19 besteed, waardoor andere werkzaamheden vertraging hadden en afspraken niet nagekomen konden worden.
Inzet ter vervanging van medewerkers wegens ziekte en de specifieke inzet op COVID-19 gerelateerde werkzaamheden had financiële gevolgen.
In het plan COVID-19 “Lingewaard herstelt stap voor stap” zijn we dieper ingegaan op het risico van discontinuïteit van de ambtelijke organisatie en dat dit risico ten opzichte van het in de programmabegroting 2021 gemelde risico zowel in financiële impact als in kans van voorkomen is toegenomen.